احتمالا شما هم مانند اکثر مردم فکر می‌کنید، که لامپ‌های LED دوام زیادی دارند. درست است که لامپ‌های ال ای دی طول عمر بیشتری نسبت به سایر انواع لامپ‌ها مثل لامپ رشته‌ای دارند؛ اما در نهایت لامپ‌های ال ای دی کم مصرف هم به مرور زمان کم نور می‌شوند، یا می‌سوزند.
اما چه چیزی باعث کم و زیاد شدن نور لامپ‌های LED و در نهایت سوختن آن‌ها می‌شود؟ و چگونه می‌توان دوام لامپ‌های فوق کم مصرف را تا حد ممکن بالا برد؟ در این محتوا قرار است، در مورد عواملی که باعث سوختن لامپ‌های LED می‌شوند و همچنین چند نکته مهم برای افزایش طول عمر آن‌ها صحبت کنیم.
5 علت اصلی کم و زیاد شدن نور لامپ LED کم مصرف
چرا لامپ ال ای دی کم نور می‌شود؟ چند دلیل مختلف وجود دارد؛ که می‌تواند باعث کم و زیاد شدن نور لامپ LED کم مصرف و در نهایت سوختن زودرس آن شود.
در زیر به چند دلیل مهم این امر اشاره می‌کنیم:
- کیفیت پایین فسفر لامپ ال ای دی: در ساختار لامپ‌های LED از فسفر استفاده می‌شود. و مقدار خلوص فسفر به‌کار رفته در یک لامپ LED، در کیفیت و طول عمر آن تأثیر دارد. حال برخی از شرکت‌ها برای پایین آوردن هزینه‌ی تولید، ناخالصی‌هایی را به فسفر می‌افزایند و این باعث کاهش طول عمر و کم نور شدن لامپ می‌شود.
- کیفیت تراشه‌های LED: برای عملکرد و عمر مفید لامپ‌های LED کیفیت تراشه بسیار مهم است. اگر تراشه LED کیفیت پایینی داشته باشد؛ آن عملکرد مناسب را نخواهند داشت و در طول زمان تغییر رنگ از خود نشان می‌دهد. این باعث کم نور شدن لامپ ال ای دی می‌شود.
- زیاد روشن و خاموش شدن لامپ: این را بدانید که حتی وقتی کلید خاموش شدن لامپ را می‌زنید، لامپ‌های کم مصرف در حالت نیمه رسانا قرار می‌گیرند. و با هر بار روشن کردن لامپ، آن را به حالت رسانا در می‌آورید. انتقال بیش از حد جریان برق، در میزان روشنایی دیودهای لامپ تأثیر دارد. بنابراین برای افزایش طول عمر لامپ ال ای دی، از روشن و خاموش کردن زیاد آن خودداری کنید.
- حرارت و دمای بالا: زمانی‌که لامپ کم مصرف به طور مداوم در دمای بالا عمل کند؛ اجزای داخلی آن مثل تراشه و غیره تحت تاثیر قرار گرفته و آسیب می‌بینند.
- تقلبی بودن لامپ کم مصرف: مطمئنا اصل نبودن لامپ ال ای دی و کیفیت پایین اجزای آن، باعث مشکل کم نوری می‌شود. برای جلوگیری از خرید لامپ کم مصرف تقلبی به مواردی مانند: کیفیت ساخت و نوردهی و مقایسه با محصولات دیگر توجه کنید.
پیشنهاد مطالعه: راهنمای خرید لامپ ال ای دی
چه مواردی در کاهش طول عمر لامپ کم مصرف تاثیر دارد؟
در حالی‌که لامپ ال ای دی منبع روشنایی کم‌مصرف و مؤثری برای 10 تا 12 سال استفاده است؛ اما مانند هر محصول دیگری، ممکن است بر اثر عواملی طول عمر آن کم شود.
شایع‌ترین دلایل کم شدن عمر لامپ‌های کم مصرف به شرح زیر است:
- گرمای بیش از حد: درست مانند هر نوع نور دیگری، لامپ‌های LED می‌توانند بیش از حد گرم شوند و بسوزند. این معمولاً با قرار دادن لامپ‌های کم مصرف در یک فضای بسته مانند آباژور، جایی که تهویه کافی نیست و … ایجاد می‌شود.
- کیفیت پایین لامپ ال ای دی: یکی دیگر از دلایل رایج خرابی زود هنگام LED کیفیت پایین در تولید است. هنگام خرید لامپLED حتما از برندهای معتبر خرید کنید. مدل‌هایی که اصل نیستند و خیلی ارزان قیمت باشند؛ احتمالا بیش از حد گرم می‌شوند و به سرعت می‌سوزند.
- جریان بیش از حد: لامپ ال ای دی به گونه‌ای طراحی می‌شود که با مقدار مشخصی جریان کار کند. اگر این جریان بیش از حد، از نور عبور کند، می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد لامپ و سوختن آن شود. این معمولاً به دلیل مشکل سیم کشی یا منبع تغذیه معیوب ایجاد می‌شود.
- ولتاژ بالا: نوسانات مکرر ولتاژ و بالا بودن آن نیز می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد لامپ LED و سوختن زودهنگام آن شود. این امر اغلب در مناطقی با قدرت ناپایدار، صدق می‌کند.
- کم نور شدن لامپ ال ای دی: کم نور شدن لامپ‌های LED می‌تواند باعث داغ شدن و سوختن آن‌ها شود. این به این دلیل است که نور برای تولید نور کمتر، سخت‌تر کار می‌کند؛ که باعث می‌شود انرژی بیشتری مصرف گردد و گرمای بیشتری نیز تولید شود.
- درایورهای معیوب: درایورهای LED نه تنها به‌عنوان سیستمی که جریان را مدیریت می‌کنند؛ بلکه به‌عنوان یک پد محافظ نیز عمل می‌کنند. لذا درایوهای معیوب می‌توانند باعث سوسو زدن LED شوند، زیرا در طول زمان بیشتر، مستعد گرما هستند.
- اتصالات و مدارهای شل: شل بودن سیم کشی یا شل بودن اتصالات لامپ‌ها می‌تواند باعث چشمک زدن لامپ LED شود. این نتیجه دستکاری ضعیف دستی در هنگام قراردادن فیکسچر به نقطه اتصال است. اگر چندین چراغ به‌طور همزمان چشمک می‌زنند، احتمالا مشکل در پانل یا نقاط اتصال است؛ که ممکن است شل شده باشند و باید دوباره سفت شوند.
تعمیر کم نور شدن یا چشمک زدن لامپ کم مصرف
کم نورشدن و چشمک زدن لامپ کم مصرف می‌تواند بر اثر ایرادات جزئی ایجاد شود؛ و خیلی راحت قابل حل شدن است.
برای مثال علت می‌تواند خرابی خازن در خروجی درایور لامپ یا محکم نبودن اتصال سیم‌ها در سرپیچ داخل لامپ باشد.
در اینجا به چند مورد رایج و چگونگی رفع آن‌ها اشاره می‌کنیم:
آسیب دیدن دیمر
برخی از لامپ‌های کم مصرف دیمر دارند. زمانی‌که این دیمر خراب شود یا آسیب ببیند؛ باید دیمر لامپ را تعویض کنید.
معیوب بودن اجزای داخل لامپ
ال ای دی مهمترین جزء لامپ کم مصرف است؛ به معنای دیود ساطع‌کننده نور، دیگر اجزای آن شامل: یک مدار نیمه هادی، یک اتصال سیم برای تکمیل مدار و یک حفره بازتابنده برای انعکاس نور است.
اگر علت کم نور شدن ناگهانی چراغ LED، خرابی یا معیوب شدن یکی از این قطعات باشد، می‌توانید درپوش لامپ را باز کنید و با استفاده از لحیم کاری خطوط AC آن را جدا کرده و قطعات داخلی آسیب دیده را جایگزین کنید.
خرابی خازن
اگر لامپ مرتبا سوسو می‌زند، علت آن آسیب خازن و خرابی آن است. برای رفع مشکل می‌توان خازن جدید طبق مشخصات خازن درون لامپ تهیه و جایگزین کرد.
اتصال شل سیم‌ها
وقتی لامپ به یکباره چشمک می‌زند و خاموش می‌شود، احتمالا یکی از سیم‌های ورودی برق از قسمت سرپیچ لامپ، اتصال محکمی ندارد.
برای مطمئن شدن کافی است با استفاده از تست بوق مولتی متر اتصال سیم‌ها به سرپیچ را چک کنیم تا هر کدام از سیم‌ها که اتصال محکمی ندارند را تعویض کنیم.
آیا تعمیر لامپ‌های کم مصرف توجیه اقتصادی دارد؟
در این محتوا با علت‌های کم و زیاد شدن نور لامپ‌های ال ای دی و مواردی که باعث کاهش عمر و خاموشی این لامپ‌های فوق کم مصرف می‌شوند مانند: کیفیت پایین فسفر، تقلبی بودن لامپ، حرارت و دمای بالا، جریان و گرمای زیاد، ولتاژ بالا و… آشنا شدیم و اینکه رعایت برخی موارد، می‌تواند از این امر جلوگیری کرد.
حال شاید از خود سوال کنید که تعمیر لامپ ال ای دی ارزش استفاده‌ی دوباره را دارد؟ بله! فقط کافی است مواردی که در بالا در خصوص تعمیر لامپ کم مصرف ذکر شده، انجام دهید تا بتوانید بدون صرف هزینه اضافی از چراغ روشنایی خود دوباره استفاده کنید.
